نام نويسنده: رمضانی، ابوذر

مقطع تحصيلي : ک‍ارش‍ن‍اس‍ی‌ ارش‍د

استد راهنما : ناهید بنی اقبال

سال انتشار : 1388

چكيده :

تهیه چکیده ساختاریافته (ساختار یا ساختاری) معرفی محتوای موضوعی مدرک را بر اساس طرح تعیین شده پیشنهاد می کند. این طرح جایگاه مقولات و مطالب مدرک را در چکیده نشان می دهد. هدف این پژوهش مقایسه و ارزیابی چکیده های ساختاریافته مقالات فصلنامه کتابداری کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران با چکیده های غیر ساختاریافته همین مقالات است. این چکیده اولین بار در میان نشریات کتابداری ایران در فصلنامه کتابداری از سال 1386 در مقالات مورد استفاده قرار گرفت. در این پژوهش ارزیابی تغییر در نگارش چکیده های فصلنامه کتابداری بعد از دو سال با روش پیمایش مقایسه ای و ارزیابی محتوا مورد توجه قرار گرفته است. سه شماره اخیر فصلنامه کتابداری با 24 جفت از چکیده های ساختاریافته و غیر ساختاریافته یک مقاله، جامعه آماری پژوهش را تشکیل می دهد. جهت گردآوری اطلاعات از سه ابزار سیاهه وارسی، مقیاس خوانایی فلش و پرسشنامه استفاده شد. در روش سیاهه کنترل یافته های پژوهش نشان داد که در تعداد بیشتری از چکیده های ساختاریافته اهداف واضح بیان شده است و همچنین اطلاعات در خصوص نوع طرح پژوهش (آزمایشی، پیمایشی،...) داده شده است و رعایت توالی ارائه اطلاعات (هدف، روش، یافته ها و نتایج) در تعداد بیشتری از نظر آماری رعایت شده است. در روش بررسی مقیاس خوانایی فلش، یافته های پژوهش نشان داد که دو نوع چکیده از نظر عوامل مورد بررسی در این مقیاس یعنی تعداد کلمات، تعداد جملات، تعداد هجاها، میانگین طول کلمه و میانگین طول جمله و نمره مقیاس فلش با هم تفاوتی معناداری ندارد، اما میانگین نمره مقیاس فلش دو نوع چکیده فارسی با نتایج پژوهش های انگلیسی زبان مطابقت دارد. نتایج یافته های نظرسنجی از خوانندگان نشان داد که از نظر آن ها چکیده ساختاریافته نسبت به چکیده غیر ساختاریافته در مولفه های ترجیحات خوانندگان در مقیاس تفاوت معنایی، سهولت بازیابی اطلاعات و میزان خوانایی چکیده ها مناسب تر ارزیابی شدند. در پایان استفاده گسترده تر و پژوهش درباره و چگونگی نگارش این نوع چکیده ها پیشنهاد شده است.