بررسي ويژگيهاي ساختاري و محتوايي صفحاتخانگي كتابخانههاي مركزي دانشگاههاي ايران و كشورهاي امريكا، كانادا و استراليا به منظور ارائه يك الگوي بهينه جهت طراحي صفحاتخانگي كتابخانههاي مركزي دانشگاههاي ايران
نام نويسنده: صابری, مريم
درجهتحصيلي: كارشناسيارشد
استاد راهنما: دكتر عبدالحسين فرجپهلو
چكيده:
هدف اصلي پژوهش حاضر دستيابي به يك الگوي بهينه جهت طراحي صفحاتخانگي كتابخانههاي دانشگاهي ايران ميباشد. اين پژوهش از نوع توصيفي و روش آن تركيبي از مطالعه كتابخانهاي و روش پيمايشي است. ابزار گردآوري دادهها در اين پژوهش عبارتست از: 1- مطالعه كتابخانهاي: به منظور يافتن معياري جهت طراحي وب سايتهاي كتابخانههاي دانشگاهي ايران 2- سياههوارسي: به منظور مقايسه وبسايتهاي كتابخانه هاي دانشگاهي ايران با كشورهاي خارجي استراليا، كانادا و امريكا
3- مقياسي جهت نظرسنجي از كاربران وبسايت كتابخانههاي دانشگاهي ايران و متخصصين طراح وبسايت. جامعه پژوهش عبارتست از: 1- كليه وبسايتهاي كتابخانههاي دانشگاهي ايران (تابع وزارت علوم، تحقيقات و فنآوري) و 15 وبسايت كتابخانه دانشگاهي كشورهاي استراليا، كانادا و امريكا (5 وبسايت براي هر كشور) كه بهطور تصادفي انتخاب شدهاند 2- دانشجويان تحصيلات تكميلي دانشگاههاي شهيد چمران اهواز، صنعتيشريف و هنر تهران به عنوان نمونهاي از كل كاربران وبسايتهاي كتابخانههاي دانشگاهي كشور 3- متخصصين طراح وبسايت.
يافتههاي پژوهش نشان دادند كه از لحاظ كمّي تعداد وبسايتهاي كتابخانههاي دانشگاهي در كشور ما در حال افزايش است. به منظور ارائه معياري جهت بررسي ويژگيهاي ساختاري و محتوايي وبسايتهاي كتابخانههاي دانشگاهي، پژوهشگر با استفاده از تعاريفي كه توسط “هويزينگ” و “رابينز و استيليانو” در دو مقاله جداگانه از ويژگيهاي ساختاري و محتوايي بهعمل آمده بود، مدلي را ارائه كرد و سپس براساس اين مدل ويژگيهاي ساختاري و محتوايي وبسايتهاي كتابخانههاي دانشگاهي ايران و كشورهاي امريكا، كانادا و استراليا را با يكديگر مقايسه نمود. نتايج اين مقايسه نشان داد كه تفاوت زيادي در بين وبسايتهاي كتابخانههاي دانشگاهي ايران با همتايان خارجي آنها وجود دارد. همچنين بررسي نتايج حاصل از آزمون خي نيز نشان داد كه اگر چه تفاوت در بين ويژگيهاي ساختاري وبسايتهاي كتابخانههاي دانشگاهي ايران باكشورهاي خارجي در مقايسه با كشورهاي خارجي تا حدي بيشتر است (43 مورد ويژگي ساختاري در برابر 41 مورد ويژگي محتوايي)، اما شدت و درجه تفاوت در بين ويژگيهاي محتوايي به مراتب بيشتر از ويژگيهاي ساختاري است ( p < 0/05). نقش خدماترساني در وبسايتهاي كتابخانههاي دانشگاهي ايران در سطح بسيار نازلي قرار دارد و به نقش اطلاعرساني در مقايسه با نقش خدماترساني توجه بيشتري شده است. نتايج حاصل از آزمون تحليل عامل نيز نشان داد كه از ديد كاربران ايراني ويژگيهاي مطرح در طراحي وبسايت كتابخانهاي در سه گروه (عامل) قرار ميگيرند و در اين بين ويژگيهاي محتوايي بيشتر از ويژگيهاي ساختاري مورد توجه كاربران واقع شدهاند به طوريكه از ميان 30 ويژگي استخراج شده توسط آزمون تحليلعامل، 21 ويژگي محتوايي و تنها 9 ويژگي ساختاري بودند. همچنين نتايج حاصل از آزمون تحليلواريانس يكراهه و آزمون پيگيري شفه نشان دادند كه ميان نظرات و نيازهاي كاربران دانشگاه صنعتي شريف با نظرات و نيازهاي كاربران دو جامعه ديگر پژوهش (شهيد چمران اهواز و هنر تهران) در عامل اول و دوم تفاوت وجود دارد. نظرسنجي از متخصصين طراح وبسايت نيز نشاندهنده اهميت ويژگيهاي محتوايي نسبت به ويژگيهاي ساختاري در هنگام طراحي وب سايت كتابخانه است. در پايان پژوهشگر براساس يافته هاي بدست آمده الگويي را جهت طراحي وبسايتهاي كتابخانههاي دانشگاهي ايران ارائه كرده است.