تحلیل محتوای مقاله¬های فصلنامه گنجینه اسناد
نام نويسنده: فرقدان، سمیه
مقطع تحصيلي: کارشناسی ارشد
استد راهنما: سعید رضایی شریف آبادی
سال انتشار: 1388
چكيده :
هدف این پژوهش تحلیل محتوای مقالههای فصلنامه تحقیقات تاریخی و مطالعات آرشیوی گنجینه اسناد است. جامعه پژوهش شامل همه مقالههای تالیفی این نشریه ـ از شماره یک تا شماره 69 است ـ و 309 مقاله را شامل شده است. برای تحلیل محتوای مقالههای جامعه پژوهش 20 مقوله در نظر گرفته شد.از مجموع 309 مقاله جامعه پژوهش، تعداد 34 مقاله مرتبط با مطالعات آرشیوی است و 275 مقاله مربوط به تحقیقات تاریخی است. جمع بندی و نتیجه گیری نهایی این پژوهش نشان داد که در میان 34 مقاله مربوط به مطالعات آرشیوی، بیشترین فراوانی مربوط به واحد تنظیم و پردازش آرشیو است و کمترین فراوانی به واحد آموزش آرشیو مربوط میشود. در میان مقالههای مربوط به تحقیقات تاریخی بیشترین فراوانی مربوط به مقوله رجال سیاسی و حکومتگران است و شامل تکرار مقوله در 238 مقاله شده است. کمترین فراوانی مربوط به مقوله احزاب است. مقوله احزاب در 7 مقاله وجود دارد. بررسیها نشان داد که از مجموع 309 مقاله، 235 مقاله به منابع اطلاعاتی دسته اول استناد نمودهاند. علاوه بر استناد 235 مقاله به منابع اطلاعاتی دسته اول، 91/30 درصد از منابع و مآخذ مقالهها از نوع منابع اطلاعاتی دسته اول هستند. در مقالههای مربوط به مطالعات آرشیوی همه منابع و مآخذ مقالهها از نوع منابع اطلاعاتی دسته دوم است و استناد به منابع اطلاعاتی دسته اول تنها در مقالههای تحقیقات تاریخی است.
همچنین یافتهها نشان داد که مقالههای جامعه پژوهش توسط 138 نویسنده تدوین و تالیف شده است. از میان 309 عنوان مقاله، 225 مقاله تنها توسط 54 نویسنده منتشر شده است. میزان همکاری نویسندگان مقالهها در سالهای اخیر بیشتر شده و نویسندگان درون سازمان با نویسندگان بیرون از سازمان همکاری بیشتری داشتهاند. از میان 309 مقاله جامعه پژوهش، 147 مقاله توسط نویسندگان دارای مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد و دکترا تالیف و تدوین شدهاند.
بررسی گرایشهای نویسندگان مقالهها مشخص نمود که در محور موضوعی مطالعات آرشیوی اولویت پژوهشی با واحد تنظیم و پردازش است و پس از آن واحدهای پیشینه آرشیو، اطلاع رسانی و ارزشیابی قرار دارند. موضوع محوری 80 مقاله در مقالههای تحقیقات تاریخی رجال شناسی است و نویسندگان مقالهها در 80 مقاله به بررسی عملکرد، ویژگی و شخصیت اشخاص پرداختهاند. یافتهها نشان داد که فصلنامه گنجینه اسناد با اختصاص 88/25 درصد از مقالهها به موضوع رجال شناسی منبع با ارزشی جهت آشنایی با شخصیتها، رجال سیاسی و حکومتگران است.
از آنجا که فصلنامه گنجینه اسناد نشریهای تخصصی در دو محور موضوعی مطالعات آرشیوی و تحقیقات تاریخی است به مسئولین نشریه پیشنهاد میشود محور مطالعات آرشیوی و سند شناسی ـ با انتشار مقاله ـ تقویت شود. همچنین برنامه توزیع نشریه در دانشگاههای کشور، مراکز پژوهشی و موسسات و سازمانهای آرشیوی بهبود یابد. پژوهشگر پیشنهاد میکند در سالهای آتی و در یک برهه زمانی مشترک مثلا یک دوره 5 ساله، مقالههای دو محور مطالعات آرشیوی و تحقیقات تاریخی تحلیل محتوا شود.